Canticum Canticorum : Il Simbolo Sacro dell'Amore
nella tradizione musicale medioevale del XII e XIII secolo
The Song of Songs
The Sacred Symbol of Love
in medieval musical tradition during the XII and XIII centuries
Le Cantique des Cantiques
Le Symbole Sacré de l'Amour
dans la tradition musicale du Moyen-Age (XIIe et XIIIe siècles)
Das Lied der Lieder
Das heilige Symbol der Liebe
in der mittelalterlichen musikalischen Tradition des 12. und 13. Jahrhunderts
Ensemble Cantilena Antiqua
dir. Stefano Albarello
CD: SYMPHONIA
SY 95135 (1995)
CANTICUM CANTICORUM
Il Cantico dei Cantici
Il Simbolo Sacro dell'Amore
nella tradizione musicale medioevale del XII e XIII secolo
LA PRESENTAZIONE / Presentation
1. Sir hassirim'aser (a) 3:47
2. Filie Iherusalem nuntiate [3] (e,c,d) 3:12
3. In odorem unguentorum [3] (c) / Nigra sum [3] (c,d) 1:44
4. Si ignoras te [4] (a) 0:43
5. Rex Salomon [3] *strum.* 1:44
IL PRIMO INCONTRO / First meeting
6. Pulchre sunt gene tue [4] / Iam dulcis amica venito [1] (a) / Dum esset rex in accubitu suo [4] 3:39
7. Ecce pulcher [3] *strum.* 2:23
8. Ecce tu pulcher es dilecte mi [4] / Adest Sponsus [3] 2:25
9. Ecce tu pulchra es amica mea [3] (c) / Sicut lilium inter spinas [3] (d) / Sicut malum inter ligna silvarum [3] (c,d) 0:48
10. Tamquam Sponsus [7] (b,d) 1:30
LA PRIMAVERA / Spring
11. Amor vincens omnia / Mariae preconio / Aptatur [10] (e,c,d) 2:14
12. Introduxit me Rex in cellam [4] / Laeva eius sub capite [4] (d,e) / Eia Sponsa Christi [8] 5:23
13. Iam enim transiit [3] (b,c) / Procedentem Sponsum [7] / Ostende mihi faciem [4] (a) 3:33
IL CORTEO NUZIALE / Nuptial procession
14. Ferculum fecit sibi Rex Salomon [4] (b,e) 3:05
15. Nuptialis hodie [2] (b,c) 2:02
IL CORPO DELLA SPOSA / The Bride's physical beauty
16. Alleluja: Tota pulchra es [12] (d) 1:47
17. Favus distillans labia tua [3] (c) / Emissiones tue paradisus [3] (d) / Fons ortorum puteus [3] (c,d) 3:34
18. Si vocatus ad nuptias [6] (a) 1:37
19. Virgines egregie [3] (a) / Veni dilectus meus in hortum [4] (c,d) / Veni in ortum meum [4] (b) 4:08
L'APPARIZIONE NOTTURNA / Nocturnal apparition
20. Dilectus meus misit [11] (a) 3:25
21. Anima mea liquefacta es [3] (b) 3:04
LA RICERCA DELL'AMATO / Seeking her beloved
22. Adiuro vos Filie Ierusalem [4] (c,d) / Dilectus meus candidus [3] (d) / Talis est dilectus [3] 1:05
23. Aromimha lihevode *strum.* 1:07
LODE DELLA BELLEZZA / In praise of beauty
24. Sexaginta concubine [4] 1:11
25. Que est ista que ascendit [3] / Alleluja: Que est ista [9] 1:48
LA DANZA DI SULAMITE / The Dance of the Shullamite
26. Descendi in ortum meum [3-4] (b,e,c) 2:49
IL SECONDO INCONTRO / Second meeting
27. Veni dilecte mi [4] 1:08
28. Laeva eius sub capite [3] (d,e) / Adiuro vos Filie Ierusalem [3] (c,d) / Que est ista que ascendit [3] 1:27
LA CELEBRAZIONE DELLA CHIESA / Celebration of the Church
29. Soror nostra parvula [4] 0:55
30. Rex Salomon fecit templum [5] 3:54
Tempo Totale 72:20
Ensemble Cantilena Antiqua
dir. Stefano Albarello
Alessandro Carmignani: tenore (b)
Vincenzo di Donato: tenore (c)
Antonio Domenighini: baritono (d)
Metteo Zenatti: tenore (e)
Stefano Alberello: controtenore (a), oud, liuto, saz, quanoun
Paolo Faldi: flauti, cialamelli
Marco Muzzati: percussioni, salterio, campane
Gianfranco Russo: viella, flauto (5)
Registrazione/Recording: marzo 1995, Eremo di Ronzano, Bologna
Tecnica: SYMPHONIA, Castel S. Pietro, Bologna
Presa del suono/Recording engineer: Roberto Meo
Direttore Artistico/Recording supervisor: Sigrid Lee
Montaggio Digitale/Digital Editing: Sigrid Lee
Produzione/Production: Roberto Meo, Sigrid Lee
Foto/Photo: Roberto Meo
Grafica/Design: SYMPHONIA
In copertina/Front cover: Anon sec. XIII "I due amanti" Palazzo Davanzati, Firenze
Le melodie sono state tratte dai seguenti codici/The melodies have been taken from the following manuscripts:
[1] Paris Bibl. Naz. Lat. 1118 - sec XII
[2] Paris Bibl. Naz. Lat. 3549 - sec XII
[3] Paris Bibl. Naz. Lat. 1139 - sec XIII
[4] Worcester Bibl. Capit. cod f 160 - sec XIII
[5] Bari Bibl. Capit. del Duomo: Prosarium - sec XIII
[6] Firenze Bibl. Laurent. Plut. 29.1 - sec XIII
[7] Praga Bibl. Nat. cod.NM XIII E8 - sec XIII
[8] Cracovia Bibl. Sem. Duchownego ms 1 - sec XIII
[9] Burgos Bibl. Mon. Las Huelagas HU - sec XIII
[10] Paris Bibl. Arsenal ms 135 - sec XIII
[11] Strasbourg Bibl. Mun. ms 222 C22 - sec XIV
[12] Graduale Sancte Romanae Ecclesiae
Le melodie sefardite, ebraiche e maronite provengono da una tradizione secolare ancora vivente./The Sephardic, Hebrew and Maronite melodies come from an ancinet but still living tradition.
◆本CD解説(Stefano Albarello)より(大意)◆
中世の修道僧たちの瞑想生活は聖書についての深い知識に基づいていたが、聖書に含まれる多くの本のなかでもとりわけ熟慮(隠された意味を探る)の対象となったものの一つが「雅歌」であり、神秘主義思想における不可欠な要素になっている。
「雅歌」の名称は冒頭の句「Shir ha-shirim」(最も美しい歌)による。「雅歌」についてのヘブライ語による注解書「Midrash Shir ha-shirim」(雅歌のミドラシュ)は歌の作者をソロモン王であるとする。
「雅歌」はクレルヴォーのベルナルドゥス、オータンのホノリウス、サン=ティエリのギヨームなどの神学者たちに多大な影響を及ぼしているが、「雅歌」の謎は(アウグスティヌスが言うように)解くことのできないものである。12世紀には「雅歌」は魂を神のもとへと導く精神的発展の記録であるとみなされるようになった。本来は地上的な、肉体的な愛を歌ったものである「雅歌」が、このような禁欲主義的な精神的価値を付与されるに至ったのは驚くべきことである。
◆本CDについて◆
アンサンブル・カンティレーナ・アンティクア『雅歌 中世(12~13世紀)の音楽伝承における愛の聖なる象徴』。
イタリア盤CD。三方背スリーブケースにジュエルケース&別冊ブックレット。ジュエルケースに2つ折りブックレット(内側はブランク)。別冊ブックレット(全52頁)にトラックリスト、クレジット、Stefano Albarelloによる解説(イタリア語原文、英・仏・独訳)、歌詞(ヘブライ語/ラテン語原文、伊・英訳)、図版(モノクロ)5点。ブックレット裏表紙に図版(カラー)1点。
本CDは見過ごされがちだと思いますが、オリエンタルで駘蕩としていてよいです。
★★★★★
Virgines egregie - Veni dilectus meus in hortum